Het veldloopseizoen ging normaal midden oktober van start. De blijvende coronaproblematiek gooit echter roet in het eten van de sportwereld. Veldlopers moeten nog tot minstens half januari wachten om de spikes opnieuw aan te trekken. Dat geeft tijd om te reflecteren over het hedendaagse veldloopgebeuren. Waarom is er er groot verschil tussen mannen- en vrouwenafstanden in het veldlopen en hoe komt het dat er slechts zelden een korte cross voor vrouwen op het programma staat?
Vrouwenatletiek werd pas jaren na de mannenatletiek geaccepteerd. Het vrouwenlichaam zou te zwak zijn voor atletiek en zeker voor de langere afstanden. Stilaan is hier verandering in gekomen, al was het tot 1984 wachten vooraleer vrouwen ook een kans kregen op deel te nemen aan de marathon op de Olympische Spelen . Toch is het opvallend dat er bij het veldlopen nog steeds kortere afstanden voor vrouwen worden gehanteerd. Vrouwen bewijzen dat ze op de weg en piste dezelfde afstanden als mannen aankunnen. Waarom lopen zij dan kortere afstanden in het veld? Dat vragen verschillende Britse lopers van de beweging #RunEqual zich af. Zij geloven in gelijke veldloopafstanden voor mannen en vrouwen. Dat kan op twee manieren: ofwel worden mannenveldlopen ingekort, wat voordelig kan zijn voor de liefhebbers van onder meer de 1500m, ofwel worden vrouwenveldlopen langer, wat op zijn beurt voordelig is voor vrouwelijke marathonlopers.
https://twitter.com/run_equal/status/1334419030015434752
Op het WK veldlopen in 2017 in het Oegandese Kampala liepen zowel mannen als vrouwen 10km lang door het veld. De vrouwelijke winnares liep ongeveer 3 minuten langer dan de mannelijke wereldkampioen, een klein tijdsverschil vanuit organisatorisch standpunt. World Athletics toont hiermee aan actief na te denken over de verschillende veldloopafstanden. Een jaar later liepen vrouwen en mannen opnieuw dezelfde afstand op het WK veldlopen in Aarhus. Veldloopsters die oproepen voor gelijke afstanden zoals NCAA kampioene Kara Goucher krijgen kritiek. Onder andere voormalig wereldrecordhoudster op de marathon, Paula Radcliffe, kan zich niet vinden in een gelijkschakeling van veldloopafstanden. “Veldloopafstanden zijn altijd al zo geweest, en niet alles wat mannen doen is beter.” Op die uitspraak kreeg ze dan weer de vraag of ze vond dat vrouwen enkel halve marathons mochten lopen en mannen volledige. Wat vinden onze Belgische veldloopsters van het vraagstuk?
Equality actually means Equal Rights and Respect for every person on this earth. It does not mean we must make everything we do exactly the same as men in the name of equality. Many things we already do better. Leave them be. #concentrateontherealissues #XCworksbest8k
— Paula Radcliffe (@paulajradcliffe) January 16, 2018
Elise Vanderelst gelooft dat de verschillen in afstanden waarschijnlijk zijn opgesteld vanuit een fysiologisch verschil tussen mannen en vrouwen. “Persoonlijk zie ik geen noodzaak om de afstanden te veranderen, omdat ik hier aan gewoon ben.” Tegelijkertijd ziet ze ook geen probleem in een gelijke afstanden. “Afstanden op de weg, zoals de marathon en de 10km, en pisteafstanden zijn ook gelijk. Wat wel moet veranderen is dat de vrouwen die de korte cross lopen op de Crosscup een algemeen klassement moeten krijgen. Nu bestaat dat klassement enkel voor mannen.”
Louise Carton: “Volgens mij is dit ontstaan vanuit het idee dat mannen meer aankunnen dan vrouwen. Iets meer dan 50 jaar geleden mochten vrouwen niet starten op de marathon van Boston, omdat men er van overtuigd was dat een vrouw hier te fragiel voor was. Ondertussen is het tegendeel natuurlijk bewezen, maar die ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is vandaag nog altijd aanwezig. Wel in mindere mate, maar het is duidelijk een idee dat we nog terugzien in competitie op hoog niveau.”
“Mij stoort het op zich niet dat de afstanden tussen mannen en vrouwen verschillen. Ik zou er evenmin problemen mee hebben als ze de afstanden gelijk zouden stellen. Wat ik wel vaak zie, is dat er voor mannen ook een korte cross op het programma staat, terwijl dat voor de vrouwen niet altijd zo is. Misschien omdat het verschil voor de vrouwen te klein zou zijn tussen de lange en korte cross? Dus in dat opzicht zou er voor mij een lange en een korte cross mogen zijn voor zowel mannen als vrouwen, met dezelfde afstanden.”
Nina Lauwaert vertelt dat ze nooit stilstond bij de verschillende afstanden. “Ik loop al vanaf mijn zesde crossen en ben wel opgegroeid met dat verschil. Voor mij (als marathonloopster; red.) zouden de afstanden gerust langer mogen. Dat is natuurlijk minder evident voor de loopsters van kortere afstanden. Zij kunnen overstappen naar de korte cross, maar deze wordt voor dames jammer genoeg zelden georganiseerd. Met het oog op internationale crossen (bijvoorbeeld het EK in het veld waar vrouwen meestal acht kilometer afleggen; red.) zou het voor ons als Belgen goed zijn om langere afstanden te lopen. De crossen in het buitenland zijn langer en we zijn vaak onvoldoende voorbereid.”
“Er zijn natuurlijk nog verschillen tussen man en vrouw die interessante gesprekstof zijn. In heel wat wedstrijden krijgen vrouwen en mannen dezelfde geldprijzen, maar er zijn nog wedstrijden waar mannen een groter bedrag krijgen. De ongelijkheid in prijzengeld zou gerust eens aangepakt mogen worden. Zowel de verschillen in afstanden, als in prijzengeld starten waarschijnlijk vanuit het idee dat vrouwen zwakker en minderwaardig zijn dan mannen, wat uiteraard niet het geval is.”
CrossCup-organisator Jos Van Roy legt uit dat de verschillende afstanden op dit moment bepaald worden door tv-eisen. “Live-uitzendingen van onder meer het BK veldlopen en de manche in Hannuit moeten gebundeld worden in een programma van exact één uur. Dat maakt het onmogelijk om ook een vrouwencross van acht of meer kilometer te gaan voorzien. Daarnaast vrees ik dat heel wat vrouwen afhaken indien de afstanden langer worden”, aldus Van Roy. Over korte crossen is de organisator van de Crosscup heel positief. “In een ideale wereld had er deze winter al een klassement voor vrouwen geweest, maar door de hele coronasituatie enerzijds en weinig steun vanuit de federaties anderzijds zou het komende winter nog niet mogelijk zijn. Met het oog op volgend jaar is er wel beterschap op komst, aangezien er in principe zowel een vrouwenklassement op die korte cross komt, net zoals een aanpassingen aan het reglement op vlak van afstanden. Daardoor kunnen korte crossen bij de mannen en vrouwen in de toekomst variëren tussen 1000m en 3.000m, zodat we zoveel mogelijk atleten kunnen aanspreken en misschien zelfs specialisten van de baanronde mogen verwelkomen”, besloot de organisator.
Belgische veldloopsters lijken het alcvast over één ding eens te zijn: er moeten meer korte crossen voor vrouwen worden georganiseerd. Een klassement op de korte cross voor vrouwen op de Crosscup kan een mooie aanzet vormen, weliswaar in het seizoen 2021-2022.
