Langs Belgische zijde was de marathon van Valencia vooral een zoektocht naar mogelijk olympische tickets richting Tokio. Toch was er ook het groter verhaal, met een schoenenkwestie die niet langer aan de orde lijkt, Nederlandse successen en zes vrouwen onder 2u20. Één van de strafste marathons aller tijden qua resultaten in de breedte werd vooraf gegaan door een zowaar mogelijk nog straffere halve marathon. Vier heren doken onder 58 minuten, een zoveelste barrière die sneuvelt. Kibiwott Kandie, Jacob Kiplimo en Rhonex Kipruto zijn de namen die in de nabije toekomst in stadsmarathons op zoek gaan naar een duik onder twee uur. Een andere kijk op afgelopen zondag. 

Drie Kenianen en één Oegandees deden zondag in Valencia wat tot voor het startschot nooit eerder door een atleet was neergezet tijdens een halve marathon. Het viertal zou namelijk collectief onder 58 minuten duiken op 21,1km. Dat het wereldrecord in gevaar leek, werd duidelijk na vijf kilometer dankzij een doorkomst in 13’37. Het verschroeiende tempo zou niet zakken, integendeel. Debutant Rhonex Kipruto en diens Keniaanse landgenoot Alexander Mutiso moesten in de slotfase de rol lossen door het beukwerk van nog een landgenoot, Kibiwott Kandie. Die laatste was uit op revanche nadat Jacob Kiplimo de bovenhand haalde op het WK halve marathon. Kandie maakte in de laatste hectometers het verschil. Met 57’32 liep hij het WR van Geoffrey Kamworor (58’01) aan flarden. Kiplimo (57’37), Kipruto (57’49) en Mutiso (57’59) doken allen onder het voormalige WR. Nog een Keniaan Philemon Kiplimo legde beslag op de vijfde stek in 58’11, de zesde prestatie aller tijden. De meest tot de verbeelding sprekende statistiek van het WR is ongetwijfeld de gemiddelde snelheid van 2’43 per kilometer, of zo’n 22km/u. De 21-jarige Keniaan passeerde na tien kilometer in 27’24, versnelde vervolgens met een split van 27’18 en de slotkilometer legde hij af in 2’35. De top vijf passeerde na 15 kilometer op slechts vijf seconden van de beste prestatie aller tijden van Joshua Cheptegei (41’05).

Een ander gemiddelde is echter nog belangrijker. De snelste mannen van de halve marathon van Valencia zijn gemiddeld een slordige 21 jaar, wat betekent dat ze zonder ongelukken nog jaren aan de top kunnen meedraaien. Dat houdt in een normale gang van zaken op termijn ook een overstap naar de al helemaal mythische marathon. Moge dat net de uitdaging van die generatie worden. Het huidige WR op de marathon staat vooralsnog op naam van Eliud Kipchoge met 2u01:39, maar de gesloopte barrière van 58 minuten op de halve marathon zet de deur méér dan op een kier voor een stadsmarathon onder de twee uur. Geen Breaking2, geen Ineos 1:59 Challenge, neen een marathon van ‘vlees en bloed’. Een marathon met een massastart eenmaal het coronavirus onder controle geraakt, een marathon waarin de mens geconfronteerd wordt met een barrière die tot vorig jaar onmogelijk leek. Het experiment werd toen door ‘King Kipchoge’ tot een goed einde gebracht, maar het lijdt geen twijfel dat zijn prestatie op 12 oktober 2019 op de Prater in Wenen eigenlijk de prelude is voor een officiële duik. Na zondag lijkt het meer dan zeker dat één van de bovenstaande heren in staat is om in de nabije toekomst te verwezenlijken wat Kipchoge onder gecontroleerde omstandigheden deed. Het lijkt daardoor niet langer een kwestie of een officiële marathon onder twee er komt, maar eerder wanneer. Misschien kan Valencia wel als locatie dienen, gezien de vele records die er het afgelopen jaar al sneuvelden (tien kilometer op de weg mannen, 5.000m vrouwen, 10.000m mannen en nu ook de halve marathon mannen).

Eliud Kipchoge na afloop van de Ineos 1:59 Challenge – Foto: NN Running Team

What about the shoes?

De afgelopen jaren leek winst op een grote, internationale halve marathon of marathon zonder een bepaald schoenenmerk haast onmogelijk. Het tegendeel werd zondag méér dan bewezen. Adidas haalde het van Nike bij de mannen op de halve en volledige marathon, ook op de vrouwenmarathon waren de Duitsers aan het feest. Genzebe Dibaba bezorgde de Amerikanen een troostprijs met winst op de halve marathon. De schoenenkwestie die eerder dit jaar nog brandend actueel was, lijkt minder en minder aan de orde nu de regels duidelijk afgelijnd zijn. Talloze merken hebben een (bijna) gelijkwaardige schoen op de markt gebracht, of werken volop aan prototypes die op de Spelen in Tokio een definitief einde aan de carbonhegemonie van Nike moeten brengen. Prototypes mogen overigens sinds afgelopen zondag opnieuw gebruikt worden in wedstrijden op het allerhoogste niveau, weliswaar voor maximaal 12 maanden én na goedkeuring door World Athletics. Uiteraard maken de schoenen de loper niet, maar van een level playing field is meer en meer sprake op vlak van schoeisel. 30 mannen doken in Valencia onder 2u10, waarvan vier onder 2u04, ongezien. Bij de vrouwen snelden voor het eerst ooit zes vrouwen onder 2u20, Valencia beloofde spektakel met ‘La Gran Carrera’ en stelde allerminst teleur. Het had zelfs nog straffer gekund, als het merendeel van de Ethiopische atleten door de burgeroorlog in het land weinig of geen reisproblemen hadden gekend.

Nederlands geluk

Als wij Belgen met de olympische limiet van Hanne Verbruggen zeker één reden hadden tot vieren, dan hadden onze noorderburen er minstens drie. Andrea Deelstra, Bart Van Nunen en Frank Futselaar doken stuk voor stuk onder de limiet. Neem dat duiken gerust letterlijk in het geval van Futselaar, die als een volleerd gymnast de finish met een voorwaartse snoekduik bereikte. Die duik leverde hem één seconde bonus op, waardoor hij exact de gevraagde 2u11:30 noteerde. Deelstra had welgeteld twee seconden over aan de finish en werd overmand door emoties. De atlete, 35 intussen, verkocht haar huis voor haar olympische droom, die eerder dit jaar in Tokio nog aan diggelen leek. De droom leeft, want met 2u28:28 mag ze zich opmaken voor haar tweede Spelen.

En wat dan gezegd van Van Nunen, wiens verhaal nog meer tot de verbeelding spreekt. Op kilometer 17 kwam hij onzacht in aanraking met het asfalt. Vervolgens begon een adrenalinerush die in zijn hoofd te traag leek, maar wel recht geeft op de Spelen dankzij een PR van net geen drie minuten (2u10:14). Sta me toe om volgende quote van hem te delen, zodat toekomstige olympiërs de moed niet in de schoenen laten zakken op een mindere dag. “Ik moet ongeveer tien jaar geweest zijn. Atletiek was m’n alles, maar eigenlijk kreeg ik op die leeftijd totaal geen signalen dat ik ooit op dit niveau zou presteren. Onder vier minuten duiken op een 1000m was een grote opgave, wat voor vele leeftijdsgenoten een eitje leek. Toch zei ik tegen m’n vader: ‘Pap, ooit sta ik op de Olympische Spelen’”, en zo geschiedde na een tumultueuze tocht doorheen Valencia, dopingcontrole, bezoek aan de EHBO-post en wat geknijp in de arm uit vrees voor een te dromerig scenario.

De organisatoren bewezen in Valencia dat waar een wil ook een weg is in volle coronapandemie. Het onwaarschijnlijke deelnemersveld greep die unieke kans met beide handen en de rest is geschiedenis.