Eliud Kipchoge dook afgelopen zaterdag tijdens de Ineos 1:59 Challenge in Wenen 20 seconden onder een grens die tien jaar geleden onwaarschijnlijk leek. De 34-jarige Keniaan rondde het project van 15 miljoen euro op geniale wijze af. Los van alle nieuwigheden en gemanipuleerde omstandigheden bleef het een strijd van één man, bijgestaan door hazen en begeleiders, tegen een genadeloos tikkende klok. Eergisteren stoomde Brigid Kosgei in Chicago naar een onwaarschijnlijk WR bij de vrouwen. Het onbreekbaar geachte record van Paula Radcliffe is daardoor niet meer. De marathon leeft meer dan ooit op.

De in een dikke nevel gehulde Reichsbrücke was zaterdag het decor voor de start van twee knotsgekke uren, waarin Eliud Kipchoge op zoek ging naar pure atletiekgeschiedenis. Het eerste van de in totaal vijf hazenteams dat de Keniaan zou bijstaan, had niet toevallig de 44-jarige opperhaas Bernard Lagat als kapitein. Het startschot werd om exact 8u15 gegeven bij een temperatuur van negen graden, met een luchtvochtigheid van 90 procent. Quasi perfecte omstandigheden, al had die bewuste luchtvochtigheid net iets lager mogen liggen. Geen drama echter, want na de start volgden de verschroeiende kilometers elkaar op in sneltempo. Na vijf kilometer bedroeg de voorspelde eindtijd 1u59:50.

Eliud Kipchoge net voor de start van de Ineos 1:59 Challenge – Foto: NN Running Team

Vervolgens begon de levende metronoom aan één van dé grootste krachttoeren uit de sportgeschiedenis. Tot de laatste kilometer zou Kipchoge in het gezelschap van zijn hazen telkens kilometers noteren tussen 2’48 en 2’52, perfect op schema dus. De pacecar, geen Tesla met gigantische klok (fel bekritiseerd omdat die als windscherm zou dienen) zoals twee jaar geleden maar wel een elektrisch aangedreven Audi, hield duidelijk meer afstand dan tijdens de Breaking 2 in 2017. De hazenformatie was geen diamant, maar wel een grote V, met na Kipchoge nog twee atleten om een ideale luchtstroom te verkrijgen.

Waanzinnig slot

Dat Kipchoge in de slotkilometers altijd dat tikkeltje meer kan, bewees hij ook op de Prater Hauptallee door zomaar even tien seconden te versnellen in de ultieme kilometer. Hij deed ook een teken aan zijn hazen dat hij het zelf wou afmaken. Een laatste 400 meter in 64 seconden, terwijl hij meermaals het publiek begroette, was de kers op de taart. De klok stopte na 1u59:40, (toeval of niet) exact 1’59 onder zijn officiële WR. Het dak ging eraf in de groene long van de Oostenrijkse hoofdstad. Aan de finish stond het publiek meer dan tien rijen dik. Tranen vloeiden rijkelijk, smartphones haalden jammer genoeg (letterlijk) de bovenhand tijdens het magische moment. Hij vloog, in tegenstelling tot zijn voorgaande exploten niet meteen in de armen van zijn trainer Patrick Sang, maar wel in de armen van zijn vrouw Grace, die er samen met hun drie kinderen, voor het eerst bij was tijdens een marathon.

Kipchoge werd letterlijk op handen gedragen door begeleiders en hazen, maar ook figuurlijk door het publiek. Het voor hem broodnodige element om in zijn opzet te slagen, nadat hij in 2017 nog in het eerder kille Monza zonder toeschouwers naar 2u00:25 liep. “Mijn hazen behoren tot de beste atleten van de wereld en hebben geniaal werk afgeleverd. Ik moet hen enorm bedanken dat ze me in deze opdracht hebben bijgestaan”, klonk het bij de eerste man ooit onder twee uur.

Het bijna perfecte rapport

De filosoof in de atleet kwam ook naar boven toen hij de vergelijking maakte met zijn eerste poging om onder twee uur te duiken. “Een konijn kan in het eerste jachtseizoen ontsnappen, maar in het tweede seizoen niet meer. Ik heb het gevangen in het tweede seizoen en ben heel dankbaar voor de mensen die het verhaal meemaakten, zowel in Wenen als over de hele wereld via TV, Youtube, Facebook en andere kanalen”, aldus Kipchoge.

Eliud Kipchoge en zijn vrouw Grace – Foto: NN Running Team

Kipchoge liep sinds 2013 14 marathons. Van die 14 waren er 12 klassieke marathons, waarvan hij er 11 op zijn naam schreef. Zijn ‘slechtste’ resultaat is een tweede stek in Berlijn toen Wilson Kipsang in die race het toenmalige WR naar 2u03:22 bracht. Van de 2 gemanipuleerde marathons ‘won’ hij zogezegd in Wenen dankzij zijn tijd onder de magische grens. De Breaking 2 in Monza kan op papier als nederlaag bestempeld worden, maar mentaal zette het de mogelijkheden van de mensheid alvast in de verf. Met de Ineos 1:59 Challenge, de tweede poging waarin het geloof in Kipchoge des te groter was, werden kosten noch moeite gespaard. Het project an sich kostte officieel een slordige 15 miljoen euro. Er gaan ook geruchten de ronde waarbij er nog enkele miljoenen extra gespendeerd worden om het parcours aan te passen.

De Prater Hauptallee, heilige grond na 12 oktober, beschikt (na een eigen inspectie) inderdaad over enkele nieuwe lappen asfalt. De kleinere rotonde werd met extra asfalt opgehoogd om een soort indoor-pistebocht te voorzien om zo weinig mogelijk snelheid te verliezen. Qua prijzengeld was er geen miljoen dollar voorzien (die hij toen niet ontving, aangezien hij de barrière niet doorbrak) zoals in 2017 het geval was. In totaal houdt Kipchoge een slordige 750.000 dollar aan het project over dankzij meerdere sponsors (voornamelijk Ineos, Nike en NN Running Team). Al moest hij wel nog altijd 42,195 kilometer afleggen aan een tempo dat niemand ooit, buiten zichzelf dan, had aangedurfd. Los van alle aanpassingen is het veruit één van de strafste prestaties aller tijden.

Een deel van de hazen met uiterst rechts Julien Wanders – Foto: NN Running Team

Kipchoge kreeg meer dan terecht van over de hele wereld waardering. Zelfs Barack Obama was vol lof over de eerste marathon onder twee uur én de onwaarschijnlijke marathon van Brigid Kosgei in Chicago. “Duizelingwekkende verwezenlijkingen van twee voorbeelden voor onze wereld die de lat steeds hoger leggen”, aldus Obama. Een antwoord van de atleet liet niet lang op zich wachten: “Beste meneer Obama. Bedankt voor je sterke woorden. In onze levens proberen we andere te inspireren. Bedankt om mijn inspiratiebron te zijn. Het zou een grote eer zijn om u in levende lijve te ontmoeten om van onze wereld een wereld in beweging te maken. Een wereld waarin gelopen wordt, is een vredevolle wereld”.

De WR’s van het magische marathonjaar 2003 (Paul Tergat met 2u04:55 en Paula Radcliffe met 2u15:25) zijn nu eindelijk allebei van de tabellen geveegd. De progressie van de marathon bij de mannen op 15 jaar is gezien het officiële WR van Kipchoge (2u01:39) enorm. Een tijd onder twee uur in een stadsmarathon lijkt daardoor niet langer onmogelijk, al zal dat waarschijnlijk niet meer voor Kipchoge zijn, die in november zijn 35ste verjaardag viert.

In het geval van Kipchoge rest de vraag nu wat hij nog wil verwezenlijken na zo’n carrière. Een tweede olympische titel op de marathon lijkt tot de mogelijkheden te behoren, maar een wereldtitel op de marathon in 2021 zou de cirkel rond maken voor de atleet die in 2003 op het WK in Parijs op amper 18-jarige leeftijd de 5.000m naar zijn hand zette.

Zet Kosgei de deur op een kier voor een Breaking 2:10?

Na de 1u59:40 lijkt de grens op de mannenmarathon voor even vast te liggen. Bij de vrouwen bewees Kosgei dat er duidelijk nog rek zit op de tijden in de marathon, aangezien ze na afloop in Chicago aangaf zeker nog sneller te kunnen. Kosgei heeft haar leeftijd mee, aangezien ze slechts 25 jaar is en enorm veel progressie maakt jaar na jaar. Daardoor lijkt het niet onwaarschijnlijk dat we de komende jaren een project krijgen waarbij de vrouwenmarathon centraal komt te staan. Zeker omdat de atlete gesponsord wordt door Nike en op een variant van de schoenen liep waarmee Kipchoge zijn magische marathon afwerkte. De bewuste schoenen van Nike, die sinds het Breaking 2-project jaar na jaar worden aangepast, leverden de afgelopen jaren de vijf beste marathons ooit af. De enige man die ooit onder 2u03 dook zonder schoenen van Nike was voormalig wereldrecordhouder Dennis Kimetto in 2014.

Wetenschappers opperen overigens dat het WR van Kosgei in se een straffere prestatie is dan de 1u59:40 van Kipchoge in Wenen. Zelf had de atlete nu nog niet verwacht om zo hard onder de tijd van Radcliffe te duiken. Met 2u14:04 bleef ze namelijk 1’21 onder de recordtijd van de Britse. “Ik had het niet verwacht, maar ik kon tijdens de marathon gewoon blijven gas geven, dus ik ben er dan ook absoluut voor gegaan. Dit is ongelooflijk. Uiteraard heeft Eliud me geïnspireerd. Na zijn duik onder twee uur voelde ik me nog sterker om me te bewijzen. Ik wil de vrouwelijke Kipchoge worden”, vertelde de Keniaanse. Radcliffe reageerde uiteraard ook na afloop: “Wie me in 2003 had gezegd dat mijn record zo lang op de tabellen zou staan, had ik niet geloofd. Ik wist dat er een tijd zou komen waarop iemand de lat hoger zou leggen. Ik zag tijdens de aanvangsfase dat Brigid het verschroeiende tempi niet schuwde. Ze beschikt over enorm veel talent en kan de grenzen in onze sport nog meer verleggen”.

Kan Kosgei op termijn een gooi doen naar een tijd in de buurt van 2u10? Ze durfde het alvast aan om in de aanvangskilometers in Chicago mee te lopen met een groepje mannen dat in de buurt van die chrono zou finishen en zoals de leuze van de Ineos 1:59 Challenge luidt: No Human is Limited, zeker na het afgelopen weekend.